Doen waar je zelf zin in hebt

De rechtbank heeft vandaag keurig gepolderd. De dertienjarige Laura mag nog niet gaan varen, maar het wordt haar ook niet echt verboden. Het is ook niet niks om ouders uit de ouderlijke macht te ontzetten. Toch stelt de uitspraak teleur. Hadden wij als samenleving niet wat stelliger moeten zijn in onze afwijzing van dit onverantwoorde gedrag van de ouders? Was het niet hun taak om tegen het meisje te zeggen: 'kom kind, hou even op met dromen, je moet gewoon naar school!'

Er was deze week nog een nieuwsbericht dat de kwestie in een ander licht plaatst. Een onderzoek wees uit dat ouders willen dat leraren strenger zijn. Meer strafregels schrijven, u-zeggen tegen de juf en duidelijke regels. Alsof niet iedere goede les begint bij orde in de klas. Blijkbaar denken de bevraagde ouders dat de brutaliteit van hun kroost veroorzaakt wordt door te aardige leraren. En dat is natuurlijk flauwekul. Er zijn tal van andere oorzaken en de belangrijkste is dat ouders zelf het slechte voorbeeld geven.

Onder leraren doen vele verhalen de ronde over merkwaardig gedrag van ouders. De toon die tegen docenten wordt gebruikt is die van de ontevreden klant of, in de ergste gevallen, die van de teleurgestelde werkgever. Veel ouders beschouwen de school als een winkel waar je een diploma kunt kopen. Als de prijs daarvan oploopt, omdat het kind het niveau (nog) niet aankan, leidt dat tot een storm van verontwaardige mails en belletjes, tot dreiging met rechtzaken, of met het zoeken naar een andere school. De idee dat leerlingen naar school gaan om zich te ontwikkelen tot intellectueel en sociaal vaardige burgers is bij de huidige generatie ouders ver te zoeken.

De steeds verder gaande commercialisering van het onderwijs en de overtrokken individualisering van de consument bedreigen de kwaliteit van het onderwijs en ondermijnen het gezag van de leraren. Vooral omdat de schoolleiders vaak angstvallig in dit denkmodel meegaan. Blijft over de leraar met dertig maar al te mondig conumentjes in wording voor zich. Hun ouders leerden hen volmondig het eigen recht op te eisen: de leraar moet van alles, de leerling stelt eisen. Nee, niet andersom. De klant is immers koning.

Ouders accepteren niet langer dat de school een opvoedende taak heeft, maar falen faliekant in de eigen opvoeding. Het is wrang dat men dat vervolgens botviert op de talloze onderbetaalde leraren die dagelijks vechten tegen de bierkaai. Het gedrag van Laura's ouders vertoont dezelfde desinteresse in het belang van collectief onderwijs boven individuele ontplooiing. Van je oefenen in het samenleven met anderen in plaats van het doen waar je zin in hebt. Een stelliger uitspraak van de rechter had de leraren wellicht een steuntje in de rug kunnen geven, zo in deze eerste onderwijsweken.